FENG czyli następca Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój

Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) czyli największy program w nowej pespektywie budżetowej UE na lata 2021-2027, przeznaczony dla przedsiębiorstw wszystkich sektorów gospodarki. Będzie największym krajowym programem wspierania innowacyjności w Unii Europejskiej z budżetem wynoszącym około 8 mld euro.

CZY ZMIANA POIR NA LEPSZE?

Dotacje z Programu Inteligentny Rozwój przeznaczone były na wspieranie badań naukowych, rozwój technologiczny i innowacje oraz podnoszenie konkurencyjności MŚP, a także współpracę nauki i biznesu. Na dofinansowanie mogły również liczyć duże przedsiębiorstwa, w szczególności na projekty dotyczące realizacji projektów badawczo – rozwojowych oraz tworzenia czy rozbudowy infrastruktury B+R. FENG będzie kontynuacją POIR, oferując wsparcie dla wszystkich przedsiębiorstw, koncentrując się na dotacjach do działalności badawczo rozwojowej i inwestycji, które są z nią bezpośrednio i pośrednio powiązane. FENG będzie oferował dotacje, instrumenty finansowe (kapitałowe/gwarancyjne) oraz instrumenty mieszane.

Główne cele FENG to:

• zwiększenie potencjału w zakresie badań i innowacji oraz wykorzystywanie zaawansowanych technologii,
• wzrost konkurencyjności MŚP,
• rozwinięcie umiejętności na rzecz inteligentnej specjalizacji, transformacji przemysłowej i przedsiębiorczości,
• transformacja gospodarki w kierunku Przemysłu 4.0 oraz zielonych technologii.

WSPARCIE MODUŁOWE

Największą zmianą w aplikowaniu o dotację będzie podejście modułowe do projektów tzn. niezbędnym elementem każdego projektu składanego przez przedsiębiorcę ubiegającego się o dotację będzie realizacja co najmniej jednego z modułów:

• modułu badawczo-rozwojowego bądź
• modułu inwestycji w infrastrukturę badawczo-rozwojową.

Pierwszy z nich odpowiada swoim zakresem popularnej bardzo Szybkiej ścieżce w ramach NCBiR czy projektom badawczo – rozwojowym realizowanym w ramach programów regionalnych. Drugi moduł to odpowiednik Działania 2.1 Wsparcie inwestycji w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw.

Zakres projektu, oparty na jednym z powyższych modułów, będzie mógł być uzupełniony przez wnioskodawcę, w zależności od potrzeb firmy, o moduły dodatkowe:

• wdrożenie wyników badań (projekty inwestycyjne)
• internacjonalizacja
• wsparcie procesu uzyskania i ochrony praw własności intelektualnej
• rozwój kompetencji pracowników i osób zarządzających
• Cyfryzacja – transformacja w kierunku Przemysłu 4.0 (proponuje to linkować z innym artykułem na blogu dotyczącym Przemysłu 4.0)
• „zazielenienie” przedsiębiorstw.

Tym samym, porównując to do dotychczasowych projektów wdrożeniowych np. Badania na rynek czy Kredyt na innowacje technologiczne, aby uzyskać dotację wdrożeniową konieczne będzie połączenie takiego projektu z projektem bazującym przynajmniej na jednym z dwóch obligatoryjnych modułów.

Czy połączenie powyższych zakresów projektów z obligatoryjnymi modułami będzie dobrym i efektywnym rozwiązaniem, przekonamy się wkrótce. Pojawia się wiele wątpliwości w tym temacie. Naszym zdaniem nie jest to do końca rozwiązanie optymalne i może stwarzać sporo barier w uzyskaniu dofinansowania do naprawdę innowacyjnych projektów, które są już przygotowane do wdrożenia i nie wymagają dalszych prac badawczych czy inwestycji w infrastrukturę B+R. To samo dotyczy projektów z zakresu cyfryzacji czy zazielenienia przedsiębiorstw. 

NOWA MAPA POMOCY REGIONALNEJ

Przy okazji rozważań o FENG warto zwrócić uwagę na zmianę poziomów wsparcia w poszczególnych województwach. Większość regionów zyska na tej zmianie, co jest optymistyczne pod kątem wielkości procentowego, możliwego do uzyskania dofinansowania, ale pokazuje jednak, że nasza pogoń za bogatszymi krajami UE mogłaby być szybsza.

Z pomocy wykluczony został region warszawski stołeczny. Straciły też województwa takie jak dolnośląskie, wielkopolskie i pomorskie (mniejsza pomoc o 5%). W województwach tzw. Polski Wschodniej wielkość pomocy nie zmieniła się, za wyjątkiem województwa świętokrzyskiego, które otrzyma 15% więcej. W pozostałych województwach wielkość możliwej do uzyskania dotacji zwiększa się o 5%.

KIEDY KONKURSY

Wszyscy mieli nadzieję, jak zwykle przy zmianach budżetów unijnych, że tym razem nowa perspektywa wejdzie w życie gładko, bez przeszkód i zbędnych przestojów. Niestety z wielu powodów, w szczególności politycznych, pierwsze konkursy pojawią się najwcześniej w II kwartale 2022 roku. Oczywiście z przygotowaniem do aplikowania nie wolno czekać – najlepiej zaczynać jak najszybciej. Proces przygotowania do uzyskania dofinansowania z programów jak FENG, a wcześniejszy POIR, zajmuje najwięcej czasu. Wpływa na to zakres projektów opartych na pracach badawczo – rozwojowych lub innowacjach i nowych technologiach, które bardzo często trzeba najpierw zidentyfikować, znaleźć czy zweryfikować. Dochodzą do tego ewentualne kwestie badań patentowych czy współpracy z odpowiednią kadrą badawczą lub jednostkami naukowymi. Ogromne znaczenie ma optymalne przygotowanie projektu pod kątem kryteriów oceny. To wszystko wymaga czasu i współpracy z doświadczonymi i odpowiednimi partnerami. To pewne. Pewne jak to, że FENG pozwoli dofinansować wiele inwestycji realizowanych przez przedsiębiorstwa i będzie największym i pożądanym programem wspierającym biznes w nowej perspektywie 2021-2027.